اثرات قطعی و احتمالی پرتوهای یونیزان چیست؟

تاریخچه ی کشف پرتوهای ایکس

  پرتوهای ایکس در سال 1895 توسط رونتگن کشف شدند، به این صورت که وقتی رونتگن در مورد تخلیه ی الکتریکی گاز ها در فشار کم در حال مطالعه و آزمایش بود، متوجه شد که صفحات لومینسانسی که در اطراف لوله ی کروکس قرار دادند از خودشان نور تابش می کنند. لوله ی کروکس یک محفظه با فشار بسیار کم می باشد که در آن دو الکترود به نامهای آند و کاتد داریم، و وقتی که یک ولتاژ زیادی بین آند و کاتد برقرار می شود، الکترونهای موجود در محفظه شتاب می گیرند و به سمت الکترود مثبت که همان آندِ می باشد حرکت می کنند. در آزمایش رونتگن اتفاقی که افتاد به این صورت بود که این الکترونهای شتابدار در اثر برخورد با آند پرتوهای  x را تولید میکردند، و وقتی این پرتوهای ایکس با صفحات لومینسانسی که در اطراف لوله ی کروکس قرار داشتند برخورد میکردند، باعث تابش پرتوهای نورانی از صفحات لومینسانس میشدند، و به این ترتیب به صورت کاملا اتفاقی پرتوهای ایکس توسط رونتگن کشف شدند، منتها به دلیل اینکه رونتگن در آن زمان هیچ شناختی از این پرتوها نداشت، اسم این پرتوها را پرتوهای ایکس گذاشت، نهایتا بعدها وقتی خواص فیزیکی و شیمیایی این پرتوها توسط دانشمندان شناخته شد، متوجه شدند که پرتوهای ایکس بخشی از طیف امواج الکترومغناطیس هستند که طول موج آنها کمتر از 10 نانومتر است. به تفاوت پرتوهای x و گاما هم دقت کنید که فقط در منشا تولید آنهاست، به این معنا که منشا پرتوهای ایکس تحولات بیرون هسته  و منشا پرتوهای گاما تحولات درون هسته می باشد. مدفیزیک دات کام، پنجره ای رو به دنیای فیزیک_پزشکی

پراکندگی کامپتون چیست؟

  پدیده ی کامپتون بر خلاف پدیده ی فوتوالکتریک در اثر برخورد فوتونهای با انرژی متوسط با الکترونهای لایه ی خارجی اتم های ماده هدف اتفاق می افتد. در پدیده ی کامپتون همه ی انرژی فوتون به الکترون منتقل نمی شود، زیرا با توجه به اصل بقای انرژی جنبشی و مومنتوم اگه همه ی انرژی فوتون به الکترون منتقل شود، الکترون می بایست پس از جدا شدن از اتم با سرعت نور حرکت کند، که این موضوع امکان پذیر نمی باشد. بنابراین در پدیده ی کامپتون فقط مقداری از انرژی فوتون به الکترون منتقل می شود و فوتون با انرژی کمتر از فوتون اولیه و تحت زاویه ی تتا از مسیر اولیه ی خودش منحرف می شود، الکترون جدا شده در پراکندگی کامپتون، که به آن الکترون ثانویه گفته می شود نیز تحت زاویه ی فی  و با انرژی Ek از اتم خارج می گردد. احتمال پدیده ی کامپتون مانند پدیده ی فوتوالکتریک با افزایش انرژی فوتون تابشی کاهش پیدا می کند، منتها میزان این کاهش در مقایسه با پدیده ی فوتوالکتریک بسیار کندترمی باشد و با انرژی فوتون رابطه ی عکس دارد، بنابراین پدیده ی کامپتون در انرژی هایی که احتمال پدیده ی فوتوالکتریک بسیار کم شده حائز اهمیت می باشد، از سوی دیگر در پدیده ی کامپتون احتمال برخورد فوتون با همه ی الکترونهای مداری یکسان می باشد، و به انرژی بستگی الکترونها وابسته نیست، بنابراین ضریب پراکندگی کامپتون مستقل از عدد اتمی ماده ی جاذب می باشد و فقط به تعداد الکترونهای موجود در واحد حجم ماده ی جاذب بستگی دارد. در برخورد فوتونهای با انرژی بین 100Kev تا 10Mev با بافت نرم، پدیده ی کامپتون دارای بالاترین احتمال وقوع می باشد. مد فیزیک دات کام، پنجره ای رو به دنیای فیزیک پزشکی

ساختار فیلم رادیوگرافی به چه صورت است؟

فیلم رادیوگرافی در بین دو صفحه ی تشدید کننده قرار می گیرد و ساختار آن مشابه فیلم های عکاسی می باشد، یعنی از یک پایه تشکیل شده که در دو طرف آن دو لایه ی امولسیون داریم، به این صورت که پایه ی فیلم یک لایه ی نسبتاً ضخیم و شفاف از جنس استات سلولز یا پلی استر می باشد که معمولاً در هنگام ساخت به آن یک رنگ آبی نیز اضافه می شود، تا به این ترتیب تصویر رادیولوژی بهتر دیده شده و چشم پزشک خسته نشود. وظیفه ی اصلی پایه ی فیلم نیز ایجاد یک تکیه گاه برای لایه ی امولسیون می باشد، منتها علاوه بر این پایه ی فیلم نیز باید از ضخامت و استحکام کافی برخوردار باشد و شکل و اندازه ی آن در طول فرآیند ظهور و ثبوت و همچنین در دوران بایگانی فیلم بدون تغییر باقی بماند، همچنین پایه ی فیلم بایستی نسبت به نور مرئی شفاف باشد تا بعد از تشکیل تصویر بر روی فیلم، اثر یا طرح قابل مشاهده ای از پایه در تصویر دیده نشود. در دو طرف پایه ی فیلم یک لایه ی بسیار نازک ژلاتینی داریم که وظیفه آن اتصال پایه ی فیلم به لایه های امولسیون می باشد. امولسیون هم یک ماده ی ژلاتینی است که در آن کریستال های برومور نقره بصورت یکنواخت و معلق پخش شده اند، بطوریکه وقتی پرتوهای ایکس یا نور مرئی به این کریستالهای برمور نقره برخورد می کنند باعث یونیزه شدن کریستال به یونهای نقره ی مثبت یک و برومور منفی یک می شوند. نهایتاً بعد از اینکه فرایند ظهور و ثبوت فیلم انجام می شود، در محل هایی که برخورد پرتوهای ایکس یا نور مرئی با فیلم را داشته ایم فیلم به رنگ سیاه درمی آید، و در محل هایی که برخورد پرتوها با شدت کمتری انجام شده است، فیلم به رنگ سفید دیده می شود. ضخامت امولسیون نیز معمولا از یک و نیم میلیمتر کمتر می باشد منتها بر اساس نوع فیلم این ضخامت می تواند متفاوت باشد، نهایتاً وظیفه ی ژلاتین در امولسیون آن است که اولاً کریستالهای برمور نقره را در درون امولسیون به صورت پخش نگه دارد و از چسبیدن آنها به همدیگر جلوگیری کند و ثانیا باعث می شود که محلول ظهور و ثبوت به راحتی به داخل امولسیون نفوذ کند. نهایتا بعد از امولسیون یک روکش حفاظتی از ژلاتین شفاف داریم که وظیفه آن محافظت از امولسیون در برابر صدمات مکانیکی مثل فشار، خراش و اصطکاک می باشد.   مد فیزیک دات کام، پنجره ای رو به دنیای فیزیک پزشکی

دیاترمی به چه معناست و برای درمان چه بیمارانی از جریانهای پرفرکانس استفاده می کنیم؟

دیاترمی به چه معناست و برای درمان چه بیمارانی از جریانهای پرفرکانس استفاده می کنیم؟ به گرم کردن بافتهای بدن بوسیله ی جریانهای پر فرکانس، دیاترمی گفته می شود که به دو ..دسته کلی Ultrasonic Diathermy و Electromagnetic Diathermy تقسیم بندی می شود. در USD از امواج فراصوت به منظور گرم کردن بافتهای بدن بیمار استفاده می شود، یعنی با توجه به اینکه امواج مکانیکی فراصوت در بافتهای بدن جذب می شوند و پس از جذب، انرژی آنها به انرژی گرمایی تبدیل می شود، می توانیم از این امواج به منظور دیاترمی استفاه کنیم. در سمت مقابل در Electromagnetic Diathermy از امواج الکترومغناطیس که در ناحیه ی امواج رادیویی قرار دارند، استفاده می کنیم. کهElectromagnetic Diathermy ، بر حسب فرکانس امواج الکترومغناطیسی که مورد استفاده قرار می دهیم به دو دسته ی Microwave Diathermy و Shortwave Diathermy تقسیم بندی میشود، در Microwave Diathermy از امواج الکترومغناطیسی با فرکانس حدود 2450MHZ و طول موج 12.25cm استفاده می شود، که مایکروویوهای مورد استفاده در آشپزخانه ها هم از همین امواج و با همین فرکانس استفاده می کنند، منتها در Shortwave Diathermy  از امواج الکترو مغناطیس با فرکانس حدود  27MHZو طول موج 11m استفاده می شود. همانطور که می بینید محدوده ی فرکانسی SHORTWAVE DIATHERMY و MICROWAVE DIATHERMY بسیار متفاوت می باشد، بنابراین نحوه ی تولید این دو نوع جریان هم متفاوت است، به این صورت که در  SHORTWAVE DIATHERMY از یک مدار تشدید برای تولید این امواج استفاده می شود، در حالیکه مولد امواج MICROWAVE DIATHERMY لامپ مگنترون می باشد و عملکرد آن با مدار رزونانس کاملا متفاوت است، بنابراین چون منبع مولد این دو جریان با هم متفاوت هستند، نحوه ی القای آنها در بدن بیمار هم متفاوت می باشد.منتها به صورت کلی در پزشکی بیشتر از جریان دیاترمی موج کوتاه یاSWD  به منظور درمان بیماران استفاده می شود.   مد فیزیک دات کام، پنجره ای رو به دنیای فیزیک پزشکی